ข่า
ชื่อพื้นเมือง ได้แก่ กฏกกโรหินี (กลาง) ข่าหยวก ข่าหลวง (เหนือ) เสะเออเคย สะเอเชย (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)
สรรพคุณและวิธีใช้ 1. ใช้เหง้าขนาดเท่าหัวแม่มือ (ถ้าเป็นเหง้าสดจะหนักประมาร 5 กรัม ถ้าแห้งหนักประมาณ 2 กรัม) ทุบให้แตกต้มเอาน้ำดื่ม แก้ท้องอืด ท้อง เฟ้อและปวดท้อง
2. เอาเหง้าข่าแก่ ๆ มาล้างให้สะอาด ฝานเป็นแว่นบาง ๆ หรือทุบพอแตก นำไปแช่ในเหล้าโรง ทิ้งค้างคืนไว้ 1 คืน ทำความสะอาดขัดถูผิวหนัง บริเวณที่เป็นกลากหรือเกลื้อนจนแดงและแสบเล็กน้อย แล้วเอาข่าที่แช่ไว้มาทาบริเวณนั้น จะรู้สึกแสบ ๆ เย็น ๆ ให้ทาเช้าแล ะเย็น หลังอาบน้ำทุกวันติดกันประมาณ 2 สัปดาห์ กลากเกลื้อนจะหายไป เมื่อหายแล้วควรทาต่อไปอีก 1 สัปดาห์ และต้มเสื้อผ้าทุกชิ้นเพื่อให้ห ายขาด
