ทะเลบัวแดง เสน่ห์เมืองอุดร (เดลินิวส์)

          "ไผว่าบึงหนองหานฮ้าง ให้จูงแขนเพิ่นมาเบิ่ง แนเด้อ ธรรมชาติงามล้นขอบฟ้า ฟังได้บ่ทอเห็น....พี่น้องเอ้ย"

          "หนองหาน" จากหนองน้ำธรรมดาในอดีต ถูกธรรมชาติรังสรรค์กลายเป็น "ทะเลแห่งดอกบัวแดง" ในปัจจุบัน ตั้งอยู่ที่ อำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี เป็นหนองน้ำขนาดใหญ่บนพื้นที่ 22,500 ไร่ ได้รับการประกาศให้เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำสำคัญแห่งหนึ่งของไทย ที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพันธุ์นก พันธุ์ปลา และพืชน้ำจำนวนมาก อีกทั้งมีระบบนิเวศที่เป็นเอกลักษณ์ ให้ชาวบ้านที่อยู่อาศัยได้พึ่งพาเป็นแหล่งอาหาร

          ความพิเศษของหนองน้ำแห่งนี้ อยู่ที่การเบ่งบานของดอกบัวแดงเต็มท้องน้ำ ตลอดเดือนตุลาคมถึงมีนาคมของทุกปี โดยเดือนตุลาคมบัวแดงจะเริ่มแตกใบและออกดอกตูม และบานเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ บัวจะออกดอกมากที่สุดในเดือนธันวาคมถึงกุมภาพันธ์ และค่อย ๆ ลดปริมาณลงในเดือนมีนาคม ดอกบัวส่วนใหญ่จะบานในช่วงเช้าตรู่ถึงเที่ยง จึงเป็นช่วงเวลาที่เหมาะแก่กับเก็บภาพความประทับใจ จากการออกดอกบานเต็มท้องน้ำสุดลูกหูลูกตา จึงเป็นที่มาของคำว่าทะเลบัวแดง

          ความน่าสนใจอีกจุดหนึ่งอยู่ที่ตำนานรักพญานาค ที่เล่าขานกันมาช้านาน ระบุว่า นางไอ่คำเป็นธิดาของพระราชาเมืองขอม ซึ่งมีสิริโฉมงดงามเป็นที่หมายปองของเจ้าชายเมืองต่าง ๆ มีอยู่ปีหนึ่ง เมืองขอมประสบปัญหาฝนแล้ง เจ้าเมืองขอมจึงจัดการแข่งขันบั้งไฟ เพื่อเสี่ยงทายขอฝน มีกติกาอยู่ว่า หากบั้งไฟของใครขึ้นสูงที่สุดจะยอมยกธิดาให้เป็นภรรยา มีเจ้าชายหลายนครเข้าแข่งขัน รวมทั้งท้าวผาแดงแห่งเมืองผาโพง และท้าวภังคี โอรสของพญานาคในนครบาดาล บั้งไฟของภังคีไม่ชนะ แต่เมื่อภังคีได้ยลโฉมนางไอ่คำ ก็ไม่สามารถถอนใจรักได้ จึงปลอมตัวเป็นกระรอกเผือกวิ่งเข้าไปในสวนดอกไม้ของนางไอ่คำ

          ด้วยเคราะห์แต่ชาติปางก่อน นางไอ่คำเกิดอยากกินเนื้อกระรอกเผือก จึงสั่งให้นายพรานไปตามล่ามาปรุงอาหาร และนายพรานก็ยิงกระรอกเผือกได้ ก่อนตายภังคีได้อธิษฐานว่า ใครก็ตามที่ได้บริโภคเนื้อของตนจงจมน้ำตายในบาดาล นางไอ่คำได้นำเนื้อกระรอกเผือกมาปรุงอาหาร และแจกจ่ายให้ประชาชนทั้งเมืองกิน ในคืนนั้นเองเกิดพายุฝนแผ่นดินไหวน้ำท่วม พัดพาผู้คนลงสู่หนองหานและท้องบาดาล ท้าวนาคราชบิดาของภังคีโกรธที่โอรสถูกฆ่า จึงพาพญานาคจากเมืองบาดาลออกอาละวาดถล่มเมืองขอมจนสิ้น ส่วนท้าวผาแดงเมื่อเห็นเมืองขอมถล่ม จึงพานางไอ่คำขึ้นม้าควบหนีไปทางทิศเหนือ หนีน้ำและบรรดาพญานาคที่ตามพ่นไฟไล่หลังมา แม้ตัวจะหนีพ้นไปแต่ทั้งสองหามีความสุขไม่ เพราะวิญญาณแค้นของภังคีได้วนเวียนมาทวงความแค้นทุก ๆ ชาติไป

          จากความงามของทะเลบัวแดงและตำนานรักพญานาค ได้หล่อหลอมเป็นวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวบ้าน จังหวัดอุดรธานีร่วมกับอำเภอกุมภวาปี องค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานีและเทศบาลตำบลเชียงแหว จัดงานเทศกาลทะเลบัวแดงบาน หนองหานกุมภวาปี ประจำปี 2553 ระหว่างวันที่ 15-17 มกราคม 2553 บริเวณวัดบ้านเดียม ตำบลเชียงแหว อำเภอกุมภวาปี เพื่อสืบสานวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น และประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวในพื้นที่อำเภอกุมภวาปี ให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น
  
          ภายในงานมีการล่องเรือชมธรรมชาติบนพื้นน้ำทะเลบัวแดง, สักการะพระมหาธาตุเทพจินดา, ประกวดศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น และการแข่งขันกีฬาพื้นบ้าน นอกจากนี้ยังเที่ยวชมพระมหาธาตุเจดีย์หรือพระธาตุดอนแก้ว, พระพุทธบารมีโลกาธิบดีดำรง (พระเจ้าใหญ่) เป็นพระพุทธรูปปางขอฝนภายในบรรจุพระบรม สารีริกธาตุ องค์พระรวมฐานสูง 30 เมตร ประดิษฐานอยู่ที่วัดโพธิ์ชัย บ้านพันดอน, พระมหาธาตุเทพจินดาหรือพระธาตุบ้านเดียม, พระธาตุจอมศรีหรือพระธาตุแชแล, สวนธรรมชาติ (สวนลิง) ในพื้นที่ใกล้เคียงได้อีกด้วย
  
          สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ทำการปกครองอำเภอกุมภวาปี โทรศัพท์ 0 4233 4446 สำนักงานเทศบาลตำบลเชียงแหว โทรศัพท์ 0 4223 6022 และ ททท.สำนักงานอุดรธานี โทรศัพท์ 0 4232 5406-7  ในเวลาราชการ