จอกบ่วาย ใช้รักษาโรคท้องมานจากโรคตับแข็ง มะเร็งตับ มาลาเรีย
หมอกบ่วาย" หมอพื้นบ้านอีสานเคยใช้รักษาโรคท้องมานจากโรคตับแข็ง มะเร็งตับ มาลาเรีย
หมอกบ่วาย หรือ จอกบ่วาย เป็นพืชในสกุลโดรเซอร่า ( Drosera ) วงศ์โดรเซอราซี ( Droseraceae ) เป็นพืชกินแมลง (insectivorous plant) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Drosera burmannii Vahl (1) ซึ่งมีรายละเอียดข้อมูลการใช้ทางการแพทย์ของอีสานจากสารานุกรมสมุนไพร เล่ม 4 ( กกยาอีสาน ) (2) ดังนี้
ยาพื้นบ้านอีสาน ใช้ ทั้งต้นแห้ง ดองเหล้าดื่ม แก้ท้องมาน ทั้งต้นสด ขยี้ทาแก้กลากเกลื้อน
ตำรายาไทย ใช้ ทั้งต้น แก้บิด ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ ไข้มาลาเรีย
ลักษณะของต้นสมุนไพรหมอกบ่วาย เป็นพืชใบเดี่ยว ขึ้นในที่โล่ง ตามทุ่งหญ้า ในที่ทราย และมีแสงแดดมาก ลำต้นแผ่ระนาบพื้นดิน ขนาดกว้างเท่ากับเหรียญสิบบาท กลีบใบสีเขียวอ่อนเรียงสลับกัน มีขนสีแดงขึ้น และปลายขนจะมีเมือกใสคล้ายน้ำค้างเกาะอยู่ตลอดวัน ชาวบ้านจึงเรียกกันหลายชื่อ เช่น จอกบ่วาย หรือน้ำค้างกลางเที่ยง มีก้านช่อยาวประมาณ 10 เซนติเมตร ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด จากการสำรวจสมุนไพรดังกล่าว พบว่าขณะนี้มีเหลืออยู่ที่เดียวในประเทศคือ ที่หน้าวัดป่านาเพียงใหม่ อ.โพนพิสัย จ.หนองคาย และเหลือน้อยมาก ใกล้จะสูญพันธุ์ เนื่องจากถูกนายทุนบุกรุกที่ ปลูกพืชยืนต้นอื่นแทน