หลักสูตรเรียนในห้องแอร์
แม้ว่าโลกจะเกิดการเปลี่ยนแปลงก้าวไปสู่เศรษฐกิจฐานความรู้ และในขณะที่เรากำลังพูดถึงการปรับตัวเข้าสู่ประชาคมอาเซียนเพื่อรับการแข่งขัน แต่นั่นน่าจะเป็นส่วนที่เกิดขึ้นกับภาคธุรกิจเพราะตลาดเป็นผู้กำหนดการบริโภคและสัดส่วนของกำไร แต่ยังมีนักวิชาการบางกลุ่มที่ยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงและปรับตัวในเรื่องนี้ โดยเฉพาะการเสนอสินค้าหรือหลักสูตรเข้าสู่ตลาด เหตุผลก็คือมีความเชื่อมั่นในตรรกะทางวิชาการว่าอะไรคือสิ่งที่ควรทำและอะไรคือสิ่งที่ไม่ควรทำในการเสนอรายวิชาและการอธิบายรายวิชาแก่ผู้บริโภค แต่ความเชื่อมั่นตรงนี้ดูเหมือนว่าจะเป็นการสร้างขวัญกำลังใจที่ระดมความคิดด้วยกันแค่ในห้องแอร์ที่แต่ละคนต่างแสดงความสามารถและทักษะของตนเองออกมา ถามว่าถูกต้องแน่นอนตามหลักวิชาการไหม? คำตอบคือถูกต้อง แต่สิ่งที่ต้องเข้าใจมากกว่านั้นในปัจจุบันคือหลักวิชาการดังกล่าวเป็นความรู้อะไรและความรู้นั้น รู้ทำไม? คำถามเหล่านี้ดูเหมือนกับว่ากลุ่มนักวิชาการที่นิยมร่างหลักสูตรในห้องแอร์ไม่ได้ตอบรายละเอียดดังกล่าว บางสถานศึกษาก็แค่คิดว่าขอให้ตนเองได้สอนในรายวิชาที่ตนเองอยากสอนและมีภาระงานก็พอแล้ว นั่นคือโลกทัศน์และความคิดในโลกเก่า ซึ่งโลกสมัยใหม่นั้นการร่างหลักสูตรในห้องแอร์ถือว่าเป็นภัยคุกคามความมั่นคงของทุนมนุษย์อย่างมาก ซึ่งมหาวิทยาลัยไม่ควรจะใช้วิธีคิดแบบนี้เพราะทำให้ทุนมนุษย์สูญเสียศักยภาพแรงงานของตนเองในตลาด
เนื่องจากว่ากระบวนการร่างหลักสูตรในปัจจุบันเขามีการจัดการความรู้เพื่อสร้างให้หลักสูตรนั้นเป็นที่ยอมรับเกิดขึ้นโดยเฉพาะต่อผู้ใช้(สถานประกอบการ)และแผนการพัฒนาจังหวัดโดยไปศึกษาคุณลักษณะของความต้องการตลาดแรงงานและความจำเป็นในแต่ละพื้นที่โดยรวบรวมข้อมูลเหล่านี้เพื่อเอามาร่างเป็นหลักสูตรต่อจากนั้นไปดูหลักสูตรที่เปิดอยู่ว่ามีปัญหาและอุปสรรคอย่างไร หลังจากนั้นจึงจะมากำหนดการพัฒนาหลักสูตรว่าในองค์กรตนเองนั้นมีความรู้อะไรและควรจะเรียนรู้ความรู้ที่ตลาดต้องการที่ไหน โดยเฉพาะแนวปฏิบัติที่โดดเด่นเพื่อเอามาสังเคราะห์ในการจัดการความรู้แก่หน่วยงานของตนเองสำหรับการถ่ายทอดการทีมงานในการทำงานหลักสูตรจึงสามารถเกิดขึ้นได้ เนื่องจากความรู้ของผู้ประกอบการนั้นเป็นความรู้ที่ไม่ชัดเจนซึ่งต้องเรียนรู้จากผู้ประกอบการที่มีทักษะอย่างยาวนานผ่านการถ่ายทอดความรู้ประเภทต่างๆ ได้ซึ่งมีความแตกต่างจากความรู้ทั่วไปซึ่งเป็นลักษณะของความรู้ทำอย่างไรเสียมากกว่า นั่นคือสิ่งที่ควรบรรจุในรายวิชาของการคิดคำอธิบายวิชา
การร่างหลักสูตรในห้องแอร์นั้นนอกจากจะไม่สามารถตอบคำถามแก่ลูกค้าได้แล้วว่า เรียนแล้วไปไหน หรือทำอะไรแล้ว สิ่งที่น่าเศร้าใจคือโลกกำลังเปลี่ยนแปลงโดยเฉพาะหน่วยงานของการศึกษาน่าจะมีความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วมากกว่าหน่วยงานอื่นๆ เนื่องจากมีปัญหาของตนเองน้อยที่สุดและเป็นหน่วยงานทางด้านสติปัญญา แต่ในความเป็นจริงกลับพบว่า หน่วยงานของการศึกษาคือโลกที่ล้าหลังไดโนเสาร์ เพราะการร่างหลักสูตรขึ้นมานั้นคงจะไม่ใช่การอาศัยปัจจัยภายนอกเพียงปัจจัยเดียว แต่จะต้องมาจากระเบียบแบบแผนค่านิยมที่นำมาใช้ในการกำกับการกระทำในกิจกรรมของตนเองที่ไม่ผูกโยงใยกับสังคม แต่เหนือสิ่งอื่นใดคือเป็นหน่วยงานที่ได้รับการอุดหนุนจากภาครัฐปีละ 100 กว่าล้านขึ้นไป
“ช่างเป็นเรื่องน่าเวทนาอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่จ่ายภาษีประจำปีเพราะเงินรายได้ส่วนหนึ่งต้องมาดำเนินกิจกรรมดังกล่าวและที่สำคัญกิจกรรมเหล่านี้เป็นกิจกรรมที่ไม่มีอนาคต เพราะสุดท้ายแล้วเมื่อเปิดหลักสูตรผู้เรียนจะมี 5-10 คนต่อรุ่นหนึ่งๆ และจะต้องอยู่ด้วยการช่วยเหลือจากงบประมาณของภาครัฐต่อไป หอคอยงาช้างจงเจริญ”
