วันสถาปนา กรุงเทพมหานคร

นำเสนอโดยทีมงาน www.legendnews.net

21 เมษายน วันนี้เมื่อ 233 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ.2325) – วันสถาปนากรุงเทพมหานคร
จากทผญ.บุตรี วีระไวทยะ

และในวันนี้ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก โปรดเกล้าฯ ให้จัดการพระราชพิธีฝังเสาหลักเมืองกรุงเทพฯ

หลังจากที่ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีเมื่อวันที่ 6 เมษายนปีเดียวกัน

จากนั้นได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายราชธานีจากฝั่งธนบุรีมาที่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา แล้วจัดพิธี ยกเสาหลักเมือง ขึ้นในวันนี้ พร้อมทั้งพระราชทานนามพระนครใหม่ว่า “กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยา มหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบูรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต สักกะทัตติยวิษณุกรรมประสิทธิ์” เป็นชื่อเมืองที่ยาวที่สุดในโลก

มีความหมายว่า “พระนครอันกว้างใหญ่ดุจเทพนคร อันเป็นที่สถิตของพระแก้วมรกต เป็นนครที่ไม่มีใครสามารถรบชนะ มีความงามอันมั่นคงและเจริญยิ่ง เป็นเมืองหลวงที่บริบูรณ์ด้วยแก้ว 9 ประการ น่ารื่นรมย์ยิ่ง มีพระราชนิเวศน์ใหญ่โตมากมาย เป็นวิมานเทพที่ประทับของพระราชาผู้อวตารลงมา ซึ่งท้าวสักกเทวราชพระราชทานให้พระวิษณุกรรมลงมาเนรมิตไว้”

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้ทรงเปลี่ยนจาก “…บวรรัตนโกสินทร์…” เป็น “…อมรรัตนโกสินทร์…” เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2514 รัฐบาลได้รวม จังหวัดพระนคร และ จังหวัดธนบุรี เข้าด้วยกันเป็น นครหลวงกรุงเทพธนบุรี และในปี 2515 เปลี่ยนเป็นชื่อเป็น กรุงเทพมหานคร

ทั้งนี้ เสาหลักเมืองมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 75 ซม. สูง 27 ซม. แต่ชำรุดจึงสร้างใหม่ในรัชกาลที่ 4 ทำด้วยไม้ชัยพฤกษ์สูง 108 นิ้ว ฐานเป็นแท่นกว้าง 70 นิ้ว

ตั้งอยู่ภายในอาคารยอดปรางค์ ภายในศาลหลักเมืองยังมีเทวรูปสำคัญ คือ เทพารักษ์ เจ้าพ่อหอกลอง พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง เจ้าพ่อเจตคุปต์ และพระกาฬไชยศรี

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงให้คำแปลไว้ว่า “พระนครใหญ่ (อันเป็นประดุจ) เมืองเทพ เป็นที่รักษาพระแก้วอันยั่งยืน (พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร) เป็นเมืองใหญ่อันไม่มีใครเอาชนะได้ เป็นแผ่นดินอันเลิศยิ่ง ล้วนแล้วด้วยแก้วเก้าประการ เป็นสถานที่กว้างใหญ่ อันเป็นที่ประทับแห่งองค์พระมหากษัตริย์ เปรียบเหมือนวิมานอันอุดมที่สถิตแห่งองค์พระนารายณ์ (พระจักรี) ซึ่งท้าวสักกเทวราชประทานพระวิษณุกรรมสร้างให้สำเร็จ”

อมร (ยั่งยืน) + รัตน (แก้ว) + โกสินทร์ (เทพ, พระอินทร์) = เป็นที่รักษาพระแก้วอันยั่งยืน

จากวิทยานิพนธ์เรื่อง ทศบารมีในพระพุทธศาสนาเถรวาท พระราชนิพนธ์ ๙๐๕

ที่มา http://www.jaowka.com