อุตสาหกรรมปิโตรเคมี

        อุตสาหกรรมปิโตรเคมีเป็นการนำวัตถุดิบจากอุตสาหกรรมปิโตรเลียมไปผลิตต่อเนื่องจนเป็นเม็ดพลาสติกเส้นใยสังเคราะห์  ยางสังเคราะห์  สารเคลือบผิว  และกาวต่างๆ ผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมีเหล่านี้เป็นวัตถึดิบพื้นฐานที่สำคัญในการผลิตเครื่องอุปโภคบริโภค ตลอดจนอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ในการประกอบอาชีพ  รวมไปจนถึงสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ ที่ทำให้มนุษย์มีความเป็นอยู่ที่สะดวกสบายมากยิ่งขึ้น

        อุตสาหกรรมปิโตรเคมีมีความสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ  เพราะเป็นอุตสาหกรรมตั้นน้ำที่ก่อให้เกิดการพัฒนาอุตสาหกรรมต่อเนื่องอื่นๆ มากมาย เพราะสามารถนำไปใช้ผลิตสินค้าพื้นฐานที่สำคัญต่อการดำรงชีวิตของมุนษย์หรือที่เรียกว่า ปัจจัย 4 ได้แก่ ที่อยู่อาศัย อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค

        อุตสาหกรรมปิโตรเคมีได้สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ต่างๆ มากมายให้คนไทยได้ใช้ประโยชน์อย่างมหาศาล  เอื้อประโยชน์เชื่อมโยงกันและกันเป็นวงจร  จนผลิตภัณฑ์ของอุตสาหกรรมปิโตรเคมีกลายเป็นหนึ่งปัจจัยสำคัญแห่งการดำเนินชีวิตประจำวัน  และพัฒนาประเทศของเราไปแล้ว

ในภาพรวม  กล่าวได้ว่า  อุตสาหกรรมปิโตรเคมีอำนวยประโยชน์ต่อคนไทยปลายประการ อาทิ

         1. ประเทศไทยใช้ประโยชน์จากก๊าซธรรมชาติ  ซึ่งเป็นทรัพยากรของเราในการผลิตไฟฟ้า  เรายังสามารถนำก๊าซธรรมชาติไปใช้ในอุตสาหกรรมปิโตรเคมี  แปรรูปเป็นสิ่งของเครื่องใช้พลาสติกและวัสดุสังเคราะห์ต่างๆ ได้หลากหลาย  เพิ่มมูลค่าให้ทรัพยากรธรรมชาติไทย
         2. ประหยัดเงินตราต่างประเทศ  ลดการนำเข้าผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมีและเม็ดพลาสติกจากต่างประเทศ  และสร้างรายได้เข้าสู่ประเทศจากการส่งเม็ดพลาสติกออกขายต่างชาติ
         3. คนไทยซื้อของใช้ที่ทำจากพลาสติกและวัสดุสังเคราะห์ต่างๆ ได้ในราคาถูก  เพราะเราสามารถผลิตเม็ดพลาสติกในประเทศได้เอง   ทำให้มีแหล่งวัตถุดิบที่แน่นอน  ตอบสนองความต้องการได้อย่างต่อเนื่องไม่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ  ต้นทุนการผลิตจึงถูกลง
         4. สร้างรายได้และความเจริญแก่ท้องถิ่น  ผ่านทางระบบภาษีและการจ้างงานสร้างอาชีพ  ทักษะการทำงานหมุนเวียนของเงินภายในประเทศ  ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศในภาพรวม

ลักษณะเฉพาะของอุตสาหกรรมปิโตรเคมี

         อุตสากรรมปิโตรเคมีอาจฟังเป็นอุตสาหกรรมท่ไกลตัว  ไกลวิถีชีวิตประจำวันของเรา   แต่จริงๆ แล้วอุตสาหกรรมปิโตรเคมีถือเป็นอุตสาหกรรมพื้นฐานสำคัญที่ผลิตวัตถุดิบสำหรับอุตสาหกรรมต่อเนื่องอื่นๆ ทำให้เกิดการต่อยอดทางเศรษฐกิจและการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศ

ลักษณะเฉพาะของอุตสาหกรรมปิโตรเคมี ได้แก่

         1. อุสาหกรรมปิโตรเคมีเป็นอุตสาหกรรมที่มีวัฏจักร (Life  Cycle) มีขาขึ้น ขาลง : การขึ้นลงดังกล่าวมีผลกระทบต่อการลงทุน  โดยวัฏจักรทางธุรกิจดังกล่าวเปรียบเสมือนดาบสองคม  ดังนั้น  การเตรียมตัวเข้าสู่การผลิตต้องได้จังหวะกับวัฏจักรขาขึ้น   โรงงานที่เข้าสู่การผลิตช่วงขาขึ้นจะมีความสามารถคืนเงินต้นและดอกเบี้ยตามกำหนดได้ดีกว่าโรงงานที่เข้าสู่การผลิตตอนขาลงของวัฏจักร
          2. เป็นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ : เนื่องจากต้องประกอบด้วยอุตสาหกรรมปิโตรเคมี 3 ขั้น  ซึ่งในแต่ละขั้นมีขนาดใหญ่  ใช้เงินลงทุนสูงในตัวอยู่แล้ว
          3. ต้องใช้เงินลงทุนสูง : อุตสาหกรรมปิโตรเคมีต้องอาศัยเทคโนโลยีในการผลิต  และมูลค่าการก่อสร้างโรงงานขนาดใหญ่ที่ใช้เม็ดเงินมหาศาลใช้เวลาก่อสร้างนานกว่าที่บริษัทจะสามารถดำเนินการผลิต/ขายได้จริง  ในขณะที่มีผู้แข่งขันในตลาดเป็นจำนวนมาก  ทำให้เกิดการแข่งขันตัดราคาผลิตภัณฑ์ ดังนั้น  ผู้ที่มีต้นทุนการผลิตต่ำ โดยเฉพาะผู้ที่เป็นเจ้าของวัตถุดิบ  จะเป็นผู้ได้เปรียบในการแข่งขัน (Cost-based  business)
         4. มีการแข่งขันสูง : เนื่องจากในแต่ละภูมิภาค  มีผู้ผลิตเป็นจำนวนมากและต่างมุ่งขยายธุรกิจให้ครบวงจร  รวมทั้งการขนส่งผลิตภัณฑ์เม็ดพลาสติก   ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ขั้นปลายของอุตสาหกรรมก็ทำได้ด้วยความสะดวก  การแข่งขันทางการตลาดจึงมีสูงจากผู้ผลิตที่มีอยู่ทั่วโลก
          5. อัตราการใช้ผลิตภัณฑ์ปริโตรเคมีต่ออัตราการเจริญเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศอยู่สัดส่วนประมาณ 2 ต่อ 1 : การเจริญเติบโตของอุตสาหกรรมต่างๆ มีความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กับการขยายตัวในอุตสาหกรรมปิโตรเคมี  กล่าวคือ  หากประเทศมีอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจดี  ประชาชนก็จะมีฐานะและกำลังซื้อสูงขึ้น  อัตราการบริโภคสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ก็จะสูงขึ้นตามไป
          6. เป็นอุตสาหกรรมที่ต้องพึ่งพาวัตถุดิบซึ่งกันและกัน  :  โดยผลิตภัณฑ์ของอุตสาหกรรมขั้นต้นจะเป็นวัตถุดิบของอุตสาหกรรมขั้นกลาง  และผลิตภัณฑ์ของอุตสาหกรรมขั้นกลางจะเป็นวัตถุดิบของอุตสาหกรรมขั้นปลาย  ดังนั้น  การเติบโตของอุตสาหกรรมขั้นปลายจะส่งผลให้เกิดการเติบโตของอุตสาหกรรมขั้นกลางและนำไปสู่การเติบโตของอุตสาหกรรมขั้นต้นตามลำดับ  โอกาสในการขยายตัวของอุตสาหกรรมปริโตเคมีขั้นต้นจึงต้องพิจารณาจากสถานะของอุตสาหกรรมปิโตรเคมีขั้นปลาย  หรืออุตสาหกรรมเม็ดพลาสติก  หากอุตสาหกรรมเม็ดพลาสติกมีอันต้องหยุดชะงักลงก็จะส่งผลกระทบโดยตรงต่อผู้ผลิตในอุตสาหกรรมปิโตรเคมีขั้นต้นไปด้วย