บอระเพ็ดรักษาโรค

ในตำรายาแผนไทย ระบุสรรพคุณของ “บอระ-เพ็ด” เอาไว้คือ เถา หรือต้น ใช้เป็นยาแก้ไข้ ขับเหงื่อ แก้กระหายน้ำ แก้ร้อนใน โดยเอาเถาหรือต้นสดขนาดยาวประมาณ 2 คืบมือผู้ใหญ่ หรือประมาณ 30-40 กรัม ต้มเอาเฉพาะน้ำดื่ม หรือต้มเคี่ยวกับน้ำ 3 ลิตร จนเหลือ 1 ลิตร ดื่มก่อนอาหารวันละ 2 ครั้ง เช้ากับเย็น หรือเมื่อมีอาการไข้จะช่วยให้หายไข้และเนื้อเย็นได้ นอกจากนั้น ยังใช้เป็นยาขมช่วยเจริญอาหารได้ด้วย ผลแก้เสมหะเป็นพิษ รากแก้ไข้พิษอย่างแรง ไม่มีการระบุว่าแก้โรคเบาหวานเลย แต่หากใครรับประทาน “บอระเพ็ด” แล้วเชื่อว่าทำให้เบาหวานหายได้ก็ต้องพิจารณาดู

มีคนจำนวนมากที่ชอบเรื่องเกี่ยวกับสมุนไพรขอให้ช่วยเสนอสรรพคุณของ “บอระเพ็ด” ว่าเป็นอย่างไร เพราะในปัจจุบันได้ยินคนพูดกันมากว่า “บอระเพ็ด” แก้โรคเบาหวานให้หายขาดได้ จึงอยากทราบว่าสรรพคุณที่แท้จริงในตำรายาแผนไทยระบุไว้แบบไหน ซึ่งผมเคยเขียนถึง “บอระเพ็ด” ไปหลายครั้งแล้ว แต่ไม่เคยแจ้งว่าแก้โรคเบาหวานได้ อาจเป็นไปได้ว่าเถาหรือต้น “บอระเพ็ด” มีรสขมจัดจึงเชื่อว่ากินแล้วแก้โรคเบาหวานได้

ปัจจุบัน องค์การเภสัชกรรมได้นำเอา “บอระเพ็ด” ไปผลิตเป็นทิงเจอร์บอระเพ็ด เพื่อใช้แทน TIN CTURE GENTIAN ซึ่งเป็นส่วนผสมของยาธาตุที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศและการทดลองในสัตว์พบว่าน้ำสกัดจากเถา “บอระเพ็ด” สามารถลดไข้ได้ บอระเพ็ด หรือ TINOSPORA CRISPA (L.) MIERS EX HOOK.FET THOMS อยู่ในวงศ์ MENISPERMACEAE เป็นไม้เถาเลื้อย มีลักษณะต้นคล้ายต้นชิงช้าชาลีมาก จะแตกต่างกันที่เถามีขนาดใหญ่กว่า มีปุ่มปมมากกว่า เถาหรือต้นมีรสขมกว่า และจะไม่มีปุ่มใกล้ฐานใบ ต้นหรือเถาสามารถเลื้อยได้ไกลกว่า 5 เมตร ใบเดี่ยวออกเรียงสลับตามลำต้นเป็นกระจุก 1-3 ใบ ก้านใบยาว สีเขียว ใบเป็นรูปหัวใจ ปลายแหลม โคนเว้าลึก

ดอก ออกเป็นช่อตามเถาหรือลำต้น ดอกขนาดเล็ก สีเหลืองอมเขียว มีกลีบดอก 4 กลีบ มีเกสรตัวผู้ 6 อัน ปลายเกสรเป็นตุ่มเห็นชัดเจน “ผล” กลม รสขม ดอกออกตลอดปี ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำต้น นิยมปลูกเพื่อใช้เป็นยาตามบ้าน ตามสวนสมุนไพรทั่วไป มีขายที่ ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร ทุกวันพุธ-พฤหัสฯ โครงการ 3 แผง “เจ๊ติ่ม” ราคาสอบถามกันเองครับ.