รักษาชั่วทองคันชั่งใบรสเบื่อเมา เป็นยาเย็นดับพิษไข้
ชื่อวิทยาศาสตร์ Rhinacanthus nasutus Kurz.
ชื่อวงค์ ACANTHACEAE
ชื่อท้องถิ่น หญ้ามันไก่ ทองคันชั่ง(กลาง)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ทองพันชั่งเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 0.5-1 เมตรลำต้นมักเป็นสี่เหลี่ยม กิ่งและใบอ่อนมีขนปกคลุม รูปร่างใบเป็นรูปไข่ โคนใบและปลายใบแหลมยาว 3-12 ซม.และมักมีขน ทองพันชั่งปลูกโดยการปักชำ ขึ้นในดินทั่วไป ชอบดินชุ่มชื้นควรปลูกในฤดูฝน วิธีปลูกทำได้โดยตัดกิ่งแก่ที่มีตาติดอยู่ 2-3 ตา ปลิดใบทิ้งแล้วปักชำให้กิ่งเอียงเล็กน้อย คอยดูแลน้ำ และกำจัดวัชพืช
ส่วนที่ใช้เป็นยา ใบสดหรือราก (สดหรือแห้ง)
ช่วงเวลาที่เก็บเป็นยา ใบเก็บช่วงที่สมบูรณ์เต็มที่
รสและสรรพคูณยาไทย ใบรสเบื่อเมา เป็นยาเย็นดับพิษไข้ ราก ป่นละเอียดแช่เหล้า 7 วัน ทาแก้กลากเกลื่อนที่ผื่นคัน
ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์
ไม่พบการรายงานการศึกษาทางเคมีและเภสัชวิทยา ส่วนกองวิจัยทางแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ศึกษาพิษเฉียบพลันแล้วพบว่าไม่มีพิษ
วิธีใช้
ใบสดหรือรากสดหรือแห้งของทองพันชั่งใช้รักษากลากเกลื้อน โดยใช้ใบหรือราก(จำนวนที่ใช้อาจเพิ่มลดลงได้ตามอาการ) ตำให้ละเอียด แช่เหล้าหรือแอลกอฮอล์พอท่วมและทิ้งไว้ 7 วัน นำมาทาบริเวณที่เป็นบ่อยๆหรือวันละ 3-4 ครั้งจนกว่าจะหาย หายแล้วทาต่ออีก 7 วัน