แพงพวยพืชทางยา

แพงพวยพืชทางยา

แพงพวยพืชทางยา

แพงพวยฝรั่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Catharanthus roseus G.Don (บางตำราใช้ Vincarosea Linn.) อยู่ในวงศ์ Apocynaceae เป็นไม้ล้มลุกเนื้ออ่อน พุ่มเตี้ยสูงไม่เกิน ๙๐ เซนติเมตร มีกิ่งก้านสาขามาก ใบเป็นชนิดใบเดี่ยวออกเป็นคู่ๆตรงข้ามกัน ใบหนาแข็ง รูปไข่ สีเขียวเข้ม ขอบใบเรียบ ปลายใบมนโคนใบแหลมหรือมน เส้นกลางใบสีเขียวอ่อน หรือเหลืองเห็นได้ชัดเจน ใบกว้าง ๒-๓ ซม. ยาว ๔-๕ ซม. ใบดก

ดอก ออกเป็นกลุ่มตามส่วนปลายกิ่ง แต่ละกลุ่มมีดอกราว ๓-๔ ดอก เป็นดอกกลีบชั้นเดียว มีกลีบ ๕ กลีบแยกจากกัน กลีบดอกมี ๒ สี คือ สีขาวและสีชมพู พันธุ์ดอกสีขาวตรงกลางดอกมีสีเหลือง ส่วนพันธุ์ดอกสีชมพู ตรงกลางดอกมีสีแดงดอกบานเต็มที่เส้นผ่าศูนย์กลางราว ๔ ซม. เมื่อติดฝักเป็นรูปทรงกระบอกเมื่อแก่จัดจะแตกออกเป็น ๒ ซีก มีเมล็ดขนาดเล็กมากมายแพงพวยฝรั่งมีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกากลาง แล้วแพร่ไปสู่ทวีปยุโรปในปีค.ศ. ๑๗๕๗ (พ.ศ. ๒๓๐๐) สันนิษฐานว่ามีผู้นำเข้ามาปลูกในประเทศไทยช่วงหลังพ.ศ. ๒๔๑๖ เพราะในหนังสืออักขราภิธานศรับท์ (พ.ศ. ๒๔๑๖)ไม่มีการบันทึกชื่อแพงพวยฝรั่งเอาไว้ มีแต่คำว่า แพงพวยซึ่งเป็นพืชพื้นบ้านของไทย ดังนี้

แพงพวย :เป็นชื่อต้นผักอย่างหนึ่ง เป็นผักเกิดในน้ำ ต้นมันมีนม เลื้อยไปตามผิวน้ำความจริงแพงพวย ซึ่งเป็นพืชพื้นบ้านดั้งเดิมของไทยนั้นมีรูปร่างใบและดอกคล้ายคลึงกับแพงพวยฝรั่ง แต่เป็นพืชที่อยู่คนละวงศ์ คือแพงพวย อยู่ในวงศ์ Onagraceae เป็นพืชทอดเลื้อยอยู่ในน้ำและมีทุ่นสีขาวคล้ายสำลีเป็นเครื่องช่วยพยุงให้ลอยน้ำได้ (เรียกว่านม)คนไทยนิยมเก็บมากินเป็นผัก ส่วนแพงพวยฝรั่ง เป็นไม้พุ่มบนบกใช้เป็นผักไม่ได้ แต่ใช้เป็นไม้ดอกไม้ประดับ ที่รู้จักกันทั่วโลกแพงพวยฝรั่ง มีชื่ออังกฤษว่า MADAGASCA PERIWINKLE หรือ ROSE PERIWINKLEชื่อภาษาไทย คือ แพงพวยฝรั่ง แพงพวยบก พังพวยฝรั่ง พังพวยบก นมอินทร์(สุราษฎร์ธานี) ผักปอดบก

ประโยชน์ของแพงพวยฝรั่ง
แพงพวยฝรั่งเป็นที่รู้จักแพร่หลายทั่วโลกในฐานะไม้ดอก ไม้ประดับที่งดงาม ทนทานออกดอกตลอดปี ขึ้นได้ในดินแทบทุกชนิด ทนโรคแมลงได้ดี ปลูกง่าย โตเร็วปลูกเป็นไม้กระถางก็งดงามเช่นเดียวกับปลูกเป็นแปลงหรือตามริมทางเท้าในสวนสาธารณะ ฯลฯ ทนแห้งแล้งได้ดี จัดเป็นไม้ดอกที่ปลูกง่าย ดูแลง่ายตายยากที่สุดชนิดหนึ่ง ดอกแพงพวยฝรั่ง มีความงดงามแบบเรียบง่าย สดใสเป็นสากล ดูไม่เบื่อง่าย เหมือนดอกไม้บางชนิดที่งามแบบฉูดฉาดหรือแปลกประหลาด

แพงพวยฝรั่งยังมีคุณสมบัติทางยารักษาโรคอีกด้วยเช่น โรคเบาหวาน และโรคมะเร็งเป็นพืชที่มีผู้ศึกษาคุณสมบัติในการรักษาโรคมะเร็งมากที่สุดชนิดหนึ่งในปัจจุบัน
ในอนาคตหากมีการผสมพันธุ์ให้แพงพวยฝรั่ง มีสีดอกมากยิ่งขึ้นหรือมีกลีบ รูปร่างแปลกออกไป (เช่น ซ้อน หรือยาวขึ้น ฯลฯ)คนไทยก็อาจนิยมปลูกแพงพวยฝรั่งมากกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบันหรือบางทีแพงพวยฝรั่งอาจจะมีรูปร่างดอกและสีที่สมบูรณ์แบบอยู่แล้วแต่ขาดชื่อที่ไพเราะเหมาะสมกับความงามก็ได้ หากเป็นเช่นนั้นจริงการหาชื่อที่ไพเราะเหมาะสมใหม่ให้กับแพงพวยฝรั่ง ก็อาจเพียงพอแล้ว